Voorzitter,

Na de vette jaren komen nu de magere jaren.  Nu zal moeten blijken of we met zijn allen de moed hebben om impopulaire maatregelen te nemen. 

Allereerst wil de ChristenUnie u, en via u de ambtelijke organisatie dank zeggen voor de krachtsinspanning die geleverd is. Het is een hele opgave om met voorstellen te komen die op enig moment zelfs in je eigen nadeel kunnen zijn. Complimenten hiervoor.

Op 8 juni hebben we een groot aantal insprekers gehoord en de meesten van hen hadden een uitstekend betoog en een dringend appel op raad en college.  Het is nu aan de gekozen raadsleden om een afweging te maken tussen het appel wat op ons is gedaan en de bezuinigingen die we moeten realiseren. Het raadslidmaatschap is zelden zo moeilijk geweest maar ook zo uitdagend.

Hoewel hoofdstuk 6 wellicht het meest belangrijk is willen we toch ook aan de andere hoofdstukken de nodige aandacht schenken. 

In hoofdstuk 3, op pag. 8, schenkt u aandacht aan de actualisatie van de bestemmingsplannen.  Wij willen nogmaals benadrukken dat het nu eindelijk wel eens tijd wordt dat daar serieus werk van wordt gemaakt.  Wij verwachten dat u zich zult inspannen om de uitbreidingsmogelijkheden van agrarische bedrijven te realiseren. Terecht wordt in het bestuursprogramma gezegd dat de agrarische sector een van de economische peilers is en daarnaast ook van belang om het landschap in stand te houden. Wel, dan zullen we de agrariërs ook de mogelijkheid daartoe moeten bieden. 

Op pagina 10 geeft u aan over te willen gaan tot een afvalforfait van 100 kg. per huishouden.  Wij vinden dit een ongewenste ontwikkeling. Ten eerste verlaat u hiermee het principe van de vervuiler betaalt. Vervolgens derft u hiermee inkomsten en moet er fors worden geïnvesteerd. De derving van de inkomsten plus de  kosten van de investering bedragen € 127.000. Dit bedrag moet vervolgens weer door de inwoners worden opgebracht door de tarieven extra te verhogen. 

Voor ons is dit niet acceptabel.

In hoofdstuk 4 besteedt u aandacht aan het bestuursakkoord. Inmiddels weten we de uitkomst en hebben we kennis kunnen nemen van de rigide uitspraak van minister Donner. Wij zetten vraagtekens bij het democratisch gehalte van deze minister. De vraag is of we, in het licht van de uitspraken van de minister gezien, mogelijk nog meer zullen moeten bezuinigen dan nu geraamd.

Vervolgens schenkt u op pag. 18 aandacht aan de schuldenproblematiek van onze gemeente. Wij krijgen de indruk dat u de situatie in onze gemeente wel onderkent maar daar de ernst nog onvoldoende van inziet. U schetst een debt ratio van 72 %, maar de komende tijd realiseren wij de nieuwe school in Nieuw Roden waardoor de ratio gevaarlijk dicht bij de 80 % komt en dus is de conclusie gerechtvaardigd dat de gemeente zijn bezit hoog (bijna zeer hoog) heeft belast met schulden. De netto schuld ratio van 99 %, en die loopt dus ook op tot boven de 100 %, mag als oranje, en dus in de waarschuwingszone, beschouwd worden. U eindigt dit hoofdstuk met  de opmerking dat de gemeentelijke schuld teruggedrongen moet worden en dat u daarom het eigen vermogen wilt versterken. U geeft niet aan hoe u dat wilt doen.

Kunt u concreet aangeven hoe u het eigen vermogen wilt versterken? 

In het licht van het voorgaande doet het merkwaardig aan dat u € 250.000 wilt aanwenden voor nieuw beleid. Dit lijkt ons vooralsnog geen goede zaak.

Wij zijn benieuwd wat uw (goede?) voornemens zijn.

Naast nieuw beleid wilt u ook nog eens € 220.000 ten laste van de Algemene Reserve brengen, pagina 19 t/m 22. Naar ons idee zouden de voorgestelde posten in de reguliere exploitatie opgenomen moeten worden.  Hoe zo, versterking van het eigen vermogen? 

Kortom, wij krijgen de indruk dat u wel zegt het eigen vermogen te willen versterken maar dat u het tegengestelde doet.

Vooralsnog kunnen wij niet akkoord gaan met € 250.000 voor nieuw beleid en een afname van de Algemene reserve van € 220.000,-.

Vervolgens begint u in hoofdstuk 6 met een uiteenzetting van de gehanteerde uitgangspunten waarbij u zich onder meer baseert op het bestuursprogramma.  Maar tot onze grote teleurstelling houdt u zich bij de uitwerking niet aan die uitgangspunten. 

In het bestuursakkoord staat in hoofdstuk 10 “ Zorg en Welzijn” , ik citeer: “ De gemeente zal het geld dat het Rijk beschikbaar stelt voor de WMO volledig gebruiken voor de uitvoering van de WMO. We streven er naar om de voorzieningen voor iedereen beschikbaar te houden op het huidige niveau. Mogelijke efficiencyvoordelen moeten aan de bestemde reserves worden toegevoegd”. (einde citaat). Een uitgangspunt waar wij het volledig mee eens zijn. Dat betekent dat wij instemmen met het realiseren van efficiencyvoordelen mits die niet ten koste van de doelgroep gaan, maar ook, dat deze voordelen aan de doelgroep ten goede dienen te komen. In 2010 is aan de reserve WMO € 490.000 toegevoegd. Dus noodzaak tot bezuiniging op de WMO is er nu nog niet.

Dat u desondanks pogingen doet om het efficiënter uit te voeren en zo geld te verdienen juichen wij toe. Nogmaals, efficiencyoperaties en eigen bijdragen op basis van inkomen kunnen onze goedkeuring wegdragen, mits de gelden worden aangewend conform bestuursprogramma.

Vervolgens gaat u in op de BOR (Beheer Openbare ruimte). (pag. 28) U wijdt een aantal fraaie volzinnen aan het belang van een goed niveau van de openbare ruimte en vervolgens concludeert u dat we wel van “ basis” naar “ laag” kunnen. Een redenering die de ChristenUnie niet kan volgen. Graag een uiteenzetting waarom de prachtige woorden toch niet in strijd zijn met uw voorstel om het niveau tot “laag”  terug te brengen.

Met dit voornemen kunnen wij vooralsnog niet akkoord gaan. Wij stellen de raad voor het college de opdracht te geven te komen  tot een aanzienlijke besparing op de BOR  zonder daarmee de kwaliteiten van een aantrekkelijke gemeente voor inwoners en recreanten zichtbaar aan te tasten.

Subsidiebeleid ( pag. 28). Wij zijn het volkomen met u eens dat ook verenigingen en organisaties een bijdrage zullen moeten leveren aan de bezuinigingsinspanning die over ons is gekomen. Naar wij meenden te weten was er al intensief overleg met de WIN om te komen tot afstemming tussen gemeente en de WIN over de beleidstaken die de WIN geacht wordt uit te voeren. Gezien de bijdrage van de WIN tijdens het inspreken en ook via schriftelijk aangeleverde stukken hebben wij een ander beeld gekregen.  Kunt u ons vertellen of en waarover u met de WIN in gesprek bent en of daar al eerste resultaten van te melden zijn? Tijdens de speeddate is ons gebleken dat er

in de ogen van de gemeente een scheefgroei is ontstaan tussen de taken die de WIN geacht wordt uit te voeren en de werkelijke uitvoering. Een herbezinning, inclusief de daarbij behorende financiële gevolgen, ligt dan ook voor de hand. Wat ons betreft kan de genoemde bezuiniging van € 193.500 vooralsnog worden gehandhaafd.  Tegen de besparing op de subsidie maatschappelijke dienstverlening maatschappelijke dienstverlening kijken we iets anders aan. Als de constatering juist is dat u het vorige jaar met de WIN tot overeenstemming bent gekomen dat zij dit werk gaan doen voor een bedrag van € 60.000 dan lijkt het ons niet correct dat u dit bedrag dit jaar al weer weghaalt. Kunt u hier een nadere toelichting op geven?

Op pagina 29 gaat u in op samenwerking. Dit juichen wij toe, maar wel onder de uitdrukkelijke conditie dat het geen samenwerkingsverbanden worden waar gemeenteraden niets mee kunnen behalve van hun gevoelens blijk te geven. Van dit soort samenwerking hebben wij er al te veel.

Onder het kopje “ Financieel beleid” op pagina 29 benadrukt u het belang om de vrij aanwendbare reserve aanzienlijk te versterken. Fraaie woorden, maar de praktijk leert dat u nog € 220.000 aan de Algemene Reserve wilt onttrekken en we nergens iets lezen over toevoeging aan de reserve.  Het lijkt een beetje op : “ Veel beloven, weinig geven, doet……”.vult u zelf verder maar in. Hoe rijmt u een en ander met elkaar?

De ChristenUnie is benieuwd naar de argumentatie bij de gehanteerde richtlijnen van 25 %, 25 % en 50 % op pagina 30.

Dan de heroverwegingen, voor zover hiervoor nog niet genoemd:

U wilt € 10.000 besparen op de flexibele beloning en ook nog eens € 10.000 op kerstpakketten en jubilea. Ook de ChristenUnie vindt dat er in de personele sfeer besparingen moeten worden gerealiseerd. Overigens gebeurt dat ook al door fors in de formatie te snijden.  Wij vrezen echter dat wanneer u dusdanig fors in de secundaire voorzieningen gaat snijden dit ten koste gaat van de motivatie van de medewerkers.

Wij stellen u en de raad voor om de besparing flexibele beloning te handhaven maar de kerstpakketten voor het gemeentepersoneel in takt te laten.

Subsidies en bijdragen maatschappelijk werk. De ChristenUnie kan er mee instemmen dat op de subsidies wordt gekort.

Dat u echter volledig wilt stoppen met subsidies aan de Vereniging Blinden en Slechtzienden en Welzijn voor Doven en andere gaat ons toch echt te ver. Wij kunnen de bezuinigingsdoelstelling van ca. € 14.000 accepteren, maar dan wel op basis van een eerlijker verdeling van de pijn.  Dus met het voorstel in de huidige vorm niet akkoord. Bent u bereid dit voorstel te heroverwegen in die zin dat de bezuiniging wel wordt gerealiseerd maar niet ten kosten van enkele doelgroepen, dus bezuiniging over de gehele linie?

Vervolgens boekt u een bezuiniging in van € 125.000 en € 7500 onder  Overige verstrekkingen/uitkeringen WMO.  Bij hoofdstuk 6 hebben wij reeds geciteerd uit het bestuursprogramma. 

Maar de noodzaak om mensen in hun vervoersmogelijkheden

te beknotten is, gezien de toevoeging aan de reserve in 2010 van € 490.000  nog niet aanwezig en dus is een beperking in de mogelijkheden van de doelgroep niet nodig. 

Graag willen wij een uitleg van u waarom u, in strijd met het bestuursprogramma, op de WMO wilt bezuinigen ten koste van de doelgroep en ten gunste van de bezuinigingsoperatie. Onze fractie kan hier in ieder geval niet mee akkoord gaan.

De laatste maar zeker niet de geringste bezuinigingsmogelijkheid bij uw heroverwegingen is de sluiting van het zwembad. Wij hebben duidelijk van de diverse belangengroeperingen te horen gekregen hoe dramatisch men dit zou vinden. Ook wij vinden dit een bijzonder omvangrijke ingreep. Echter, als er geen dekking valt te vinden bij niet sluiten dan hebben we weinig keuze. Alvorens met uw voorstel in te stemmen zouden wij van u willen weten of u bereid en in staat bent om voor de doelgroepen waarvoor het bad van wezenlijk belang is andere mogelijkheden te zoeken.  Daarnaast bepleiten wij een onderzoek naar de mogelijkheid om het zwembad te privatiseren zodat de activiteiten voor de belangrijkste doelgroepen doorgang kunnen blijven vinden.

Wij bepleiten de volgende stappen:

1. Besluiten het zwembad te sluiten tenzij er zoveel kan worden bezuinigd dat sluiting niet nodig is.

2. Gelijktijdig de mogelijkheid van privatisering onderzoeken.

3. Oplossingen zoeken en vinden voor de doelgroepen waarvoor het bad van wezenlijk belang is. 

Wilt u de raad periodiek en tijdig op de hoogte houden van de ontwikkelingen indien u dit traject ingaat?

Verder willen wij nog opmerken dat er volgens ons in het overzicht op pagina 43 een fout zit.  In heroverwegingen beleid neemt u het zwembad mee voor het door u berekende bedrag, terwijl u tevens een verhoging van de huur meeneemt bij niet sluiting. Beiden kan niet, als je sluit heb je geen huurinkomsten meer. Dit betekent dat de recapitulatie op termijn € 33.000 minder positief uitpakt. 

Vervolgens benoemt u de mogelijke verhogingen. 

U draagt valide argumenten aan om een forse tariefsverhoging in te voeren. Met name de OZB verhoging levert een flinke bijdrage aan de meerinkomsten. Aan de andere kant kan dit voor bepaalde groeperingen een wel erg forse verhoging van kosten betekenen. 

De ChristenUnie staat niet te trappelen om deze forse verhoging door te voeren.

Wij wachten de discussie in tweede termijn af voordat we hier ja tegen zeggen.

Op pagina 42 besteedt u aandacht aan de formatie. Uit de tekst krijgen wij de indruk dat u als college al een kerntakendiscussie hebt gevoerd. 

Is dit juist, en zo ja, kunt u ons de uitkomst daarvan meedelen? 

In hoofdstuk 7 noemt u o.a. de houtskoolschets van de PvdA.

Wij willen er bij u op aandringen de raad spoedig te informeren over de haalbaarheid van dit sympathieke plan.

Vervolgens vraagt u naar onze visie op de brandweer.

De brandweer is altijd en overal een omstreden punt wanneer het gaat om opheffing of versobering. Er is geen plaats te bedenken waar een brandweerpost zonder commotie is opgeheven. De veiligheidsgevoelens en de maatschappelijke betrokkenheid spelen een grote rol. Zeer begrijpelijk.  Daarom zijn we ook in onze gemeente nog niets verder gekomen, hoewel de eerste discussie en rapportage inmiddels waarschijnlijk de 10 jaar heeft overschreden. Zolang er geen financiële noodzaak is om maatregelen te nemen is het begrijpelijk dat men een dergelijke voorziening in stand houdt, ook al is het uit financieel oogpunt onverstandig. Ook nu ontstaat er weer commotie en ook nu lijkt het aan politieke moed te ontbreken om een knoop door te hakken. Er wordt onderzoek gedaan, er komt een concept rapport. Dit rapport gaat weer van tafel en er komt een totaal ander rapport. Als we puur kijken naar de noodzakelijkheid van de diverse posten dan kan niet anders dan worden geconstateerd dat Noordenveld overbedeeld is. Posten zijn in een aantal gevallen moeilijk te bemensen. De problematiek die zich nu aandient betreft met name de posten Roden en Peize.  De feitelijke gegevens  maken duidelijk dat het mogelijk moet zijn om het gebied met 1 post te bedienen, rekening houdend met afspraken die met omliggende korpsen zijn gemaakt. De conclusie lijkt dan ook gerechtvaardigd dat bij opheffing van de post Peize de veiligheid in dat gebeid voldoende gewaarborgd is door de overblijvende korpsen.  De kosten van het in standhouden van een korps wat niet perse nodig is zijn dermate hoog dat het in  deze tijd van forse bezuinigingen naar onze mening onverantwoord is. Wanneer we wel mensen in hun bewegingsvrijheid durven te beperken door terugdringen van het aantal WMO kilometers maar we durven niet een niet strikt noodzakelijke voorziening op te heffen dan lijkt er iets fundamenteel mis te zijn in de besluitvaardigheid.  Een volgend onafhankelijk onderzoek is wat ons betreft dan ook niet nodig. Want ook dan kun je weer vraagtekens zetten bij de “onafhankelijkheid en de objectiviteit”.  Daarmee is nog niet de vraag beantwoord of de tweede auto in Roden noodzakelijk is. Men heeft dat wel geprobeerd aan te tonen door middel van cijfers, maar als men met twee auto’s uitrukt om een autobrand te blussen (en daarmee de cijfers een bepaalde kant opstuurt) dan kun je daar toch vraagtekens bij zetten. Het is voor ons onvoldoende duidelijk of het eventueel opheffen van de post Peize het noodzakelijk maakt dat in Roden de tweede auto moet blijven. Dit zou nader onderbouwd moeten worden. Misschien toch een deskundig onderzoek op dit gebied?

Bijlagen.

In de bijlage Bestuursagenda op pagina 60 staat gelukkig vermeld dat de kleding en voedselbank financiële ondersteuning zullen blijven krijgen. Wij missen in deze rapportage de vermelding dat het millenniumplatform ook financieel gesteund zal blijven worden. Toch is de intentie van de raad bij de besluitvorming hierover duidelijk geweest dat het geen eenmalig iets betrof. Graag zouden wij bevestigd zien dat ook voor het millenniumplatform een soortgelijke passage wordt opgenomen als bij de kleding en voedselbank.

Wij vragen college en raad vast te stellen dat gedurende deze raadsperiode de ondersteuning van het platform gehandhaafd blijft conform het afgesproken niveau.