Na de commissiebehandeling van vorige week hebben wij het voorstel van GS nogmaals intensief in de fractie besproken. En dat is niet zonder reden, omdat het om een lastig voorstel gaat. Eigenlijk lijkt er op elke keuze die je maakt wel iets af te dingen. Juist het feit dat we op zoveel aannames beslissingen moeten nemen maakt het moeilijk. De vraag waar je in gelooft en welke risico’s je wel of niet aanvaardbaar vindt is er een waar het antwoord erg verschillend op kan zijn. Wij kunnen ons dan ook best iets voorstellen bij de verschillende keuzes die een ieder maakt.
De afweging die onze fractie heeft gemaakt was er dan ook een met een worsteling. En daarbij hebben we ook verder willen kijken dan alleen dit voorstel. Binnen die bredere context hebben we onze afweging gemaakt.

We zullen dit jaar over veel ingrijpende zaken een besluit moeten nemen. Of het nu gaat over een dierentuin, het natuurbeleid of het sociaal domein. Dat betekent keuzes maken, in de wetenschap dat niet alles kan zoals je het zou willen. En dan komen de keuzes op een meer principieel vlak te liggen. Bij de algemene beschouwingen voor de begroting van dit jaar heb ik u al aangegeven dat voor de ChristenUnie recht en gerechtigheid in de samenleving van groot belang zijn. Deze thema’s zijn voor ons belangrijke toetsstenen in onze afweging.

Bij die afweging richten we ons op en kijken we naar de samenleving als geheel. En dan valt ons op, het is niet nieuw voor u, dat de aandacht binnen het college zich erg lijkt te richten op de economie, alsof dat het enige is wat er nog in de samenleving is. Al het andere beleid lijkt daaraan gerelateerd te moeten worden of daarvan te zijn afgeleid. Dat is een keuze, maar het is niet de onze. De samenleving is meer dan dat, zonder dat ik het belang van de economie wil ontkennen. Juist in een tijd waarin het economisch slechter gaat is aandacht voor het cement van de samenleving, de mensen en hun onderlinge verhoudingen, extra nodig. Juist dan komt het er op aan aandacht te houden voor het sociaal domein, zoals wij dat hier noemen. Het is een gegeven  dat je het geld maar een keer kunt uitgeven.  Je moet dan op zoek gaan naar die plaats waarvan je denkt dat dit het meest effectief zal zijn. Binnen die context komen wij tot een beoordeling van de voorstellen van het college.

We hoeven hier niet de commissiebehandeling over te doen, maar merken wel op dat de daar ook door ons uitgesproken zorgen niet zijn weggenomen door de reactie van uw college. Meneer de voorzitter, de plannen voor Emmen zijn ambitieus, zeer ambitieus. En ook onze fractie ziet daarin een aantal elementen die ons aanspreken. Ook wij zien dat het op de manier zoals het nu gaat niet door kan gaan. En ook wij denken dat er investeringen plaats zullen moeten vinden. Natuurlijk hebben ook wij oog voor de regionale economie die een impuls zeer goed kan gebruiken. De vraag is alleen tot welke prijs?

We kunnen constateren dat de plannen voor DPE-next een lange voorgeschiedenis kennen. Een geschiedenis waarin regelmatig voorkwam dat er toch eerst weer nadere informatie nodig was, dat er toch nog extra inspanningen nodig waren, dat het toch alleen maar kon wanneer er bezuinigd werd, en dat het toch alleen maar schijnt door te kunnen gaan wanneer er extra geld in wordt gestopt. Want dat is immers de ultieme vraag waar we voor staan. En die ultieme vraag moeten we afwegen tegen al die andere belangen in onze provincie.

De plannen zoals ze er nu liggen berusten op diverse aannames. Hele positieve aannames. Ik wijs op het aantal te verwachten bezoekers, de te verwachten bouwkosten en de mogelijkheid op langere termijn nog dusdanig te kunnen investeren dat vernieuwing mogelijk blijkt. En dan laat ik nog maar de aannames over het wel dan niet passen binnen de regels omtrent staatssteun buiten beschouwing. Wij zijn op deze aannames minder gerust. We wijzen daarbij ook op de rapportage van Twijnstra en Gudde die toch twijfels heeft bij de haast. Ware het niet beter even wat meer tijd te nemen om meer zekerheid te krijgen. Uw college kiest daar niet voor, en Emmen kiest daar ook niet voor, tenzij men ertoe gedwongen wordt.

Dat is ook een van onze grote zorgen omtrent dit project. Ook al stelt uw college tijdens de commissie behandeling dat de plannen steeds zijn aangepast, ten principale is er nog steeds maar 1 plan, en wel dit. Het verbaasd ons dat de vraag naar andere mogelijkheden (alternatieven dus) eigenlijk niet echt aan de orde komt, of zijn gekomen Het is dit plan, en als het dit niet wordt dan zijn er problemen, al werd mij uit de commissievergadering niet duidelijk wat deze dan zijn, anders niet dan dat het dan niet doorgaat. Is het niet realistisch dat bij plannen van deze omvang ook niet gekeken is naar een next best scenario, of een geheel ander scenario. Het lijkt er sterk op dat denken in een andere richting gewoon niet aan de orde kan zijn. Het is dit of niets. De omstandigheid dat een project zó afhankelijk is van een verhoudingsgewijs (!) lage bijdrage geeft aan dat het project zich kenmerkt door een zeer hoog risicoprofiel.

Zeker in een tijd waar het economisch niet meer zo meezit als een aantal jaren geleden verwacht je inventiviteit met minder middelen. Daarvan zien wij nu niets terug. We zien een project waar vele miljoenen overheidsgeld in gestopt wordt, maar waar ook grote risico’s aan de orde zijn. En laten we eerlijk zijn, natuurlijk gaat het om de regionale economie, maar het gaat ook om het maken van een attractie. Het gaat uiteindelijk om een commerciële activiteit. En daarbij mag je je de vraag stellen of deze in zo grote mate afhankelijk moet zijn van steun van de overheid. Een overheid die op andere terreinen zijn steun in de samenleving terug wil trekken. Die op andere terreinen dat de samenleving zich vooral steeds meer zelf zal moeten zien te redden. Een overheid die aan de ene kant veel geld wil stoppen in het stimuleren van werkgelegenheid, maar aan de andere kant de stekker uit de activiteiten in het sociaal domein wil trekken.

Voor ons is het geen lastige afweging wanneer het om het laatste gaat. Wij komen daar later dit jaar op terug wanneer we discussie over het sociaal domein gaan voeren. Het kleurt wel mede onze afweging in.

Daar waar er bij ons grote twijfels bestaan over de realistische haalbaarheid van de plannen rondom DPE-next, zijn het dit soort omstandigheden die mede de keuze bepalen.

De fractie van de ChristenUnie voelt een grote verantwoordelijkheid wanneer het gaat om het geven aan een impuls aan de regionale economie in Zuid-Oost Drenthe. Maar zo’n impuls kan niet gegeven worden tot elke prijs. Wanneer we afwegen dat er sprake is van grote risico’s, dat er slechts systematisch op 1 plan wordt gekoerst, dat het uiteindelijk toch voor een belangrijk deel gaat om een activiteit met een commercieel karakter, dan komen we tot de conclusie dat het een keer genoeg moet zijn. Dan moet je het maar doen met dat wat er tot nu toe is toegezegd, daar willen we zeker voor staan. Maar dan mag verwacht worden dat wanneer het krap wordt, gekeken wordt naar andere mogelijkheden en alternatieven. Wij vinden dat daarbij de grens getrokken moet worden en dat nog een extra financiële impuls van de overheid, in dit geval de provincie, niet aan de orde kan zijn. Met dat geld zijn nog vele andere goede zaken te doen. Onze fractie zal daarom het voorstel niet steunen.