Beschouwingen op de Voorjaarsnota 2014

Voorzitter,

Voor ons ligt de voorjaarsnota 2014, de opmaat naar de Begroting 2015. Allereerst wil de ChristenUnie u, en via u de ambtelijke organisatie, dank zeggen voor deze Voorjaarsnota.

A. Inleiding
Een Voorjaarsnota die net na het aantreden van een nieuw college is verschenen. Een nieuw college dat uitvoering zal gaan geven aan het onlangs besproken Bestuursprogramma ‘Nei Noaberschap’. Een college dat, zo lezen wij (opnieuw) in de voorjaarsnota, met veel (externe) onzekerheden moet omgaan.

In de nagekomen berichten over de Meicirculaire (een bewerking van de Rijksfinanciën met een doorvertaling richting de Gemeentelijke begroting) en uit Voorjaarsnota 2014 blijkt dat de uitgangspunten van de Kadernota ‘Omvang bezuinigingen 2015 en volgende jaren’ alweer achterhaald zijn en dat de gemeentelijke financiën opnieuw een flinke ‘knauw’ zullen krijgen. Dit doet de ChristenUnie Noordenveld geen plezier, maar het stelt ons wel gezamenlijk voor een opgave om dienstbaar, zorgzaam en duurzaam te blijven voor onze inwoners en onze mooie gemeente.

De ChristenUnie Noordenveld ziet daarom de Voorjaarsnota 2014 als een eerste aanzet om uiteindelijke te komen tot een omvangrijke bezuinigingsslag. Een aanzet die gezien het net aantreden van een nieuw college, vooral nog meer vorm en inhoud moet krijgen. Wij hebben hier begrip voor, maar vragen u daarom wel de kar van de ‘strategische heroverwegingen’ los te trekken en op gang te brengen. De ChristenUnie wil u vragen, en ook alle andere raadsfracties mede verzoeken, om vlak na de zomer raadsbreed verkennende gesprekken te voeren (cq. een werkconferentie te houden), te beginnen met de benen op tafel, om zo gezamenlijk richting de begrotingsdiscussie in November alle mogelijkheden te bespreken en door te nemen.

B. Voortgang begroting 2014
Bij de behandeling van de Begroting 2013 en 2014 en ook de Jaarstukken 2013 heeft de ChristenUnie Noordenveld ervoor gepleit om onze de financiële positie te versterken, mede door de verkoop van ons ‘tafelzilver’. Wij zijn blij dat het College dankzij de verkoop van gemeentelijke eigendommen er in slaagt onze schatkist aan te vullen.

Deze voorjaarsnota is een nota die ook verslag doet van al eerder ingezette bezuinigen (bijlage A). Wij kunnen het college complimenteren met de behaalde resultaten, hierbij zijn behoorlijke stappen gezet. Wij lezen dat een structurele bezuiniging bij ICO waarschijnlijk gepaard zal gaan met frictiekosten. En wij vragen ons bij de voortgang van de ombuigingen af of de belanghebbende ouders ook worden betrokken bij de kanteling van dit leerlingenvervoer. Gebeurt dat ook?

Wij staan achter het besluit om de Rodermarkt verder te verzelfstandigen. Dit bijzondere evenement is ook in goede handen bij de Vereniging Volksvermaken. Wat ons uit toelichting duidelijk wordt is dat lang nog niet alle (financiële) verantwoordelijkheden duidelijk zijn, en soms wel of soms niet zijn overgedragen. Ons bereikte berichten vanuit het Nederlandse Rode Kruis dat zij van het kastje naar de muur worden gestuurd over inzet bij de Rodermarkt. Dit lijkt ons niet de bedoeling. Erkent het College dat er verder moet worden gesproken over de verantwoordelijkheden van de organisator van de Rodermarkt en afgenomen verantwoordelijkheden van de Gemeente hierbij?

U sluit gymlokalen, maar de kosten van gymnastiekvervoer nemen toe. Is dit volgens u een causaal verband? En is dit anders te organiseren?

Ons valt op dat de kosten van de opvang van vreemdelingen zijn toegenomen. Al betreft het een wettelijke verplichte taak, u kent onze houding hierin; dat wij vreemdelingen onderdak moeten proberen te bieden (dit naar het Bijbelboek Mattëus - hoofdstuk 25). De ChristenUnie steunt daarom de structurele verhoging van het budget voor het begeleiden van statushouders van harte.

In Bijlage C geeft u een verhelderd overzicht van de veranderingen in de BOR (Beheer Openbare Ruimte). Wij hebben met genoegen kennisgenomen van de schouwrapportage. De ChristenUnie (en ook andere fracties) hebben gepleit voor een aanpak die passend bij dit financiële tij, maar waar het mogelijk is toch het visitekaartje van Noordenveld zo mooi mogelijk te presenteren. U presenteert duidelijk alle verschuivingen, zo wordt de raad beter in positie gebracht. Uit de schouwrapportages valt te lezen dat we nog goed scoren ondanks een kaderstellend niveau ‘laag’. Wel wordt over het wegenonderhoud opgemerkt dat er grote investeringen nodig zin op dit weer op een hoger niveau te tillen. Voor 2015 ziet u kans een verdere efficiencyslag door te voeren binnen de BOR. Wij kunnen ons dit voorstellen, maar zien wel eerst een nadere specifiekere uitwerking hiervan tegemoet (zoals in Bijlage C). Wat ons te meer opvalt, is dat u de extra korting binnen het gemeentefonds (p.27) 1 op 1 wilt doorberekenen naar de gemeentelijke taakvelden. Dit zou betekenen een dubbele korting op de BOR, vooral binnen het thema Infra, water en wegen. Is dit gezien de schouwrapportages in uw ogen verantwoord?

Inmiddels is uit de Meicirculaire meer duidelijk geworden aangaande de financiën voor Noordenveld aangaande de 3 Decentralisaties (de overheveling van 3 zorg taken naar de gemeenten). De ChristenUnie Noordenveld is blij met de toename van de Jeugdzorgbudgetten, maar bezorgd over de flinke afname van WMO-budgetten. Bij de participatiewet is nog veel onduidelijk. Dit terwijl het thema werk ook steeds belangrijker wordt. Wij nemen kennis van deze recente zorgwekkende ontwikkeling. Richting 1 januari is de tijd wel heel kort om benodigde grote veranderingen te kunnen doorvoeren. Bovendien vinden wij dat veranderingen altijd in goed overleg (ook met zorgontvangers) moet plaatsvinden. Wij vragen het college daarom het tijdens het eerst volgende Transitie-overleg meer duidelijkheid te verschaffen over deze ontwikkeling en de consequenties daarvan voor Noordenveld. Kunt u hierdoor nog steeds vasthouden aan uw voorgenomen korting op het budget van WMO voor 2015?

Daarnaast wordt door de invoering van het passend onderwijs een dringend beroep gedaan op scholen om goed samen te werken hierbij. Wij stellen vast dat het de rol is van de lokale overheid om hierbij wel in eerste instantie vinger aan de pols te houden. Hoe ziet u dat?

De ChristenUnie stelt vast dat u ICT op dit moment een speerpunt van beleid noemt, dat is nieuw. Er is de afgelopen maanden veel tijd en energie uitgegaan naar het ICT-dossier. Geheel terecht moeten wij helaas constateren. U geeft als reden aan dat er investeringen zijn uitgesteld wegens mogelijkheden tot samenwerking. De ChristenUnie verwacht dat u goed kijkt naar alle samenwerkingsmogelijkheden juist op het thema ICT, waar alle gemeenten voor grote IT-uitdagingen staan, gezien de transities. Ook de accountant waarschuwt u nog maar eens. Wij hebben net als de accountant wel vertrouwen in het uitvoeringsplan, maar doen wel de volgende constatering: u moet nog veel investeren, voordat het gaat renderen (bv. koppeling Corsa of zaakgericht werken). Kunt bij begroting 2015 ook aangeven of deze investeringen zorgdragen voor efficiëntere werkprocessen?

In sommige gemeenten worden Office 2010-opleidingen betaald vanuit het persoonlijke opleidingsbudget. Hoe kijkt u hier tegen aan?

Wij wachten de presentatie van het Masterplan voor het Speelgoedmuseum Kinderwereld rustig af.

Klopt ons beeld dat de (voorbereidings)kosten voor een goede en duurzame uitbreiding van Nieuw-Roden uiteindelijk ten laste komen van een grondexploitatie?

Onze fractie zal de ontwikkeling van de gebiedsvisie Kroonvelden nauwlettend in de gaten houden. Het is een groot gebied, dat was ons betreft best smal kan worden geïnterpreteerd.

De ChristenUnie heeft onlangs gevraagd naar de stand van zaken rondom extra activiteiten in het kader van armoedebestrijding. Het Rijk heeft extra geld vrijgemaakt voor armoedebestrijding. Voor Noordenveld is 85.000 Euro via de Algemene Uitkering beschikbaar. Ons wordt uit de Voorjaarsnota 2014 duidelijk dat u een aantal zaken gaat doen. Echter u wijst ons erop dat slechts nog maar 35.000 Euro beschikbaar is door uitputting van de post Minimabeleid. Kunt al uw plannen nog realiseren? Welke activiteiten gaat u niet meer doen?

C. Voortgang Programmabegroting 2015
Het is goed om te lezen dat de financiële kaders vanuit het bestuursprogramma Nei Noaberschap onderdeel uit maken van de interne kaders binnen de Voorjaarsnota. Het beste voorbeeld hiervan vindt de ChristenUnie terug onderaan pagina 25 ten aanzien van de beschikbare middelen voor de decentralisaties. De conclusie dat er binnen de meerjarenraming geen extra aanvullende ombuiging binnen de zorgdomeinen zal worden gerealiseerd, is juist. Dit plaatst wat ons betreft zaken in een zorgzaam en duurzaam perspectief.

De opmerking op pagina 20 ten aanzien van nieuw beleid herkennen wij. Maar toch willen wij er op wijzen dat nieuw beleid wat anders is dan vernieuwd beleid. Juist in tijden van financiële krapte is regeren vooruitzien. Stilstaan is achteruitgang in dezen en wij wijzen u er op dat vernieuwing daarom belangrijk is. Wij zien liever eerst inhoud en stellen dan pas geld beschikbaar. Wij volgen uw gedachte als het gaat om compleet nieuwe dingen bedenken en doen zonder (raads)opdracht, maar willen u meegeven dat het niet moet betekenen dat we niet meer na moeten denken over onze toekomst. Hoe ziet u dat?

Bezuinigingen 2015
Als opmaat richting de begrotingsdiscussie doet u een aantal voostellen tot bezuinigingen en ombuigingen. U vraagt ons om een reactie op deze voorstellen. Allereerst valt ons op dat het woord “onderschrijding” 4 keer in deze voorstellen voorkomt. Wat betekend in onze woorden; dat hier ‘lucht’ uit de begroting wordt geklopt. Dit was ook deels onze conclusie naar aanleiding van de behandeling van de Jaarrekening 2013. Deze zaken kunnen onze goedkeuring verkrijgen, mits de eerder gestelde vragen aangaande de BOR en de WMO naar tevredenheid kunnen worden beantwoord.

De ChristenUnie heeft moeite met de verlaging van het budget energiebesparing. Deze ombuiging is wat ons betreft kaderloos (gezien de ontbrekende Duurzaamheidsnota en uitvoeringsplan). Wij zijn er van overtuigd dat inzetten op energiebesparing kan leiden tot structurele financiële besparingen. De ChristenUnie wijst u er bovendien op dat onze zorg voor onze portemonnee bovendien bij dit onderwerp gepaard gaat met onze zorg voor onze schepping. De IPCC wees onlangs nog op de toename van CO2-uitstoot en de gevolgen daarvan. Hoe rijmt u uw duurzaamheidambities met deze ombuiging?

Ook de verlaging van het budget peuterspeelzalen is wat ons betreft op dit moment vrij 1-dimensionaal Kunt u deze bezuiniging nader toelichten?

Wij stellen net als u vast dat de spoeling van mogelijkheden om te bezuinigen dun is geworden. En dat nieuwe keuzes echt ook heroverwegingen en ombuigingen binnen de dienstverlening en het voorzieningniveau zullen betekenen. U vraagt nadrukkelijk om denkrichtingen en suggesties van onze kant. Het is ook onze overtuiging dat men niet ziek hoeft te zijn om beter te worden. Het juist om ‘gezond ouder worden’ (Healthy aging). De ChristenUnie stelt daarom voor om kort na de zomer een raadsbrede werkconferentie aangaande strategische heroverwegingen te organiseren. Daarin kunnen fracties suggesties en denkrichtingen inbrengen.

Beleidsvoornemens 2015
In Bijlage E lezen wij een toelichting op de beleidsvoornemens voor 2015. We wachten nog op uitwerking van de kaders voor de nieuwe Drank- en Horecawet, maar er is in elk geval 5000 Euro beschikbaar, naast 20.000 Euro voor handhaving, voor preventie en informatie. Dat is mooi!

U investeert de komende jaren in de controles BAG. Sommige gemeenten doen dit deels digitaal door het automatisch vergelijken van luchtfoto’s met kadastrale gegevens. Bent u ook in staat tot automatische vergelijkingen?

De voordracht van Veenhuizen voor de werelderfgoedlijst van Unesco zal in 2015 gestalte krijgen. Hiervoor is 1 malig 50.000 Euro beschikbaar. Echter voor het ontwikkelingsbureau wordt ook 50.000 Euro gevraagd en in 2016 weer. In welke mate dienen deze kosten ten rekening te komen van de post eenmalige ruimte?

D. Tenslotte
Voorzitter, wij sluiten af.

De ChristenUnie wil zich blijven inzetten voor een politiek die niet alleen over zwarte of rode cijfers gaat. Het gaat in onze samenleving om mensen van vlees en bloed. Politiek gaat dus over onszelf en hoe wij willen samenleven als mensen, geschapen naar Gods beeld. We willen gemeenschap waar we omzien naar elkaar en naar onze omgeving. Daarom zal de ChristenUnie zich blijven inzetten voor een zorgzaam, dienstbaar en duurzaam Noordenveld.

We hopen op een goed debat.

Namens de fractie van ChristenUnie Noordenveld,
Jeroen Westendorp
14 juni 2014