Blijvende inzet voor een Dienstbaar en Duurzaam Noordenveld

Voorzitter,

Het perspectief wat de begroting 2013 voor de Gemeente Noordenveld schetst is duidelijk; de financiële vooruitzichten zijn somber. Hoewel dit perspectief niet meer nieuw is, staat met dit geschetste meerjarenperspectief ons voorzieningniveau ter discussie. Een discussie die niet gemakkelijk is, maar die we niet uit de weg moeten gaan. Een discussie die ons dwingt tot het maken van keuzes.

De ChristenUnie wil die keuzes maken vanuit haar Christelijk-sociaal gedachtegoed. Keuzes die bij de Gemeente Noordenveld passen. Keuzes die ervoor moeten zorgen dat we de gemeente financieel en inhoudelijk duurzaam maken en die voor zorgen dat de lokale overheid dienstbaar kan blijven, waar het moet, naar haar inwoners, verenigingen, instellingen en bedrijven.

We kunnen zonder meer concluderen dat er met de behandeling van de Jaarstukken 2011 stappen zijn gemaakt om schoon schip te maken. Stappen (o.a. afwaardering grond en tegenvallers bij NovaTec) die ons direct raken als het gaat om onze financiële armslag. We zijn er nog niet gezien de door u geschetste vooruitzichten. We zullen meer vet op de botten moeten krijgen, dat heeft onze accountant ons dit voorjaar geadviseerd, en dit zal een ieder moeten beamen.

Eerst wil onze fractie de lijn herhalen die wij tijdens de behandeling van de voorjaarsnota hebben gepresenteerd en die college ook heeft opgeschreven in de Voorjaarsnota 2012. U omschreef daar ongeveer het volgende stappenplan:

1. Verstevigen financiële positie van de gemeente
2. Aanvullen van de reserves
3. Actieve vermindering van onze schuldpositie

Deze lijn is wat ons betreft een belangrijke leidraad voor onze zienswijze op de begroting 2013. Immers, met een lege portemonnee valt er niets uit te delen. Wij willen namelijk dat u ondanks de financiële situatie zich nu en in de toekomst kunt blijven inzetten voor mooie gemeente Noordenveld waar een ieder meedoet en een ieder er toedoet.

In onze algemene beschouwingen op de Begroting 2013 willen wij in gaan op de keuzes die u als college voorstelt, en geven daar onze reactie en tegenvoorstellen daar op.

Beschouwing

Allereerst onze complimenten voor de (alweer) verbeterde leesbaarheid van de begroting en de afhandeling van een heel aantal technische vragen. Ondanks de verhelderende antwoorden die hierop kwamen geeft de begroting 2013 ons aanleiding om een aantal vragen te stellen:

Programma’s

In het programma Integrale Veiligheid (blz. 19) schrijft u dat de nieuwe Wet Drank & Horeca zal worden ingevoerd. In bestuurprogramma “Samen de schouders eronder” lezen we: De bezorgdheid over overmatig alcoholgebruik en de nadelige gevolgen hiervan is groeiende. Daarom stelt de gemeente alles in het werk om vervroegde opening en sluiting te realiseren, samen met omliggende gemeenten en de plaatselijke horeca. De nieuwe wet gaat de minimumleeftijd voor alcoholgebruik verhogen. Vanuit het verslag van de politie van de afgelopen Rodernacht kan worden opgemerkt dat jeugd en alcohol niet beste combinatie is. Bent u het met de ChristenUnie-fractie eens dat dit de invoering van de nieuwe wet een goed moment is om opnieuw goed te kijken naar openingstijden van de Horeca en daarover afspraken te maken?

Wij loven uw inspanningen als het gaat om de activiteiten op het gebied van Openbare Verlichting (p.22). Wij missen overigens de mogelijkheid van het weghalen van lichtmasten in het rijtje van voorgenomen activiteiten in 2013. Tijdens een toelichting in Nietap, waar iedereen enthousiast over was (inclusief onze fractie), op de verrichte aanpassingen heeft onze fractie begrepen dat dit een flinke besparing op energieverbruik (tot 40%) heeft opgeleverd. Snelle uitrol naar andere wijken volgt. Waar zijn deze energiebesparingen af te lezen? De ChristenUnie wil dat deze besparingen opnieuw worden geïnvesteerd in duurzaamheid, omdat wij er van overtuigd zijn dat investeren in een duurzaam Noordenveld zich dubbel en dwars terugverdiend, qua economie en qua zorg voor onze schepping, zoals ook in ons initiatiefvoorstel “Zonnepanelen op gemeentelijke daken” duidelijk naar voren komt. Wij zien hierdoor mogelijkheden om structureel onze (energie)lasten te verlagen, ook bij gebouwen die weinig gebruikt worden. De ChristenUnie wil stevige en blijvende inzet op het thema duurzaamheid. Naar onze visie dient duurzaamheid integraal onderdeel te worden van uw beleidsvorming. Onderkent u het belang van deze visie?

Wij waren blij met blijvende inspanningsverplichting (in de begroting 2012) van het college om het onderhoud op de begraafplaatsen (p.22) op het kwaliteitsniveau “basis” te houden. Kunt u deze inspanningsverplichting (p. 76) voor 2013 wederom toezeggen?

In de activiteiten van het Programma Economische Ontwikkeling wordt erg gefocust op nieuwe ontwikkelingen in Veenhuizen (p.25). Onze fractie stelt de economie van Noordenveld meer nodig heeft dan een impuls in Veenhuizen. Het is naar onze visie zaak om meer aandacht te hebben voor de volgende twee ontwikkelingen in de lokale economie: 1) De opkomst van internetwinkels – Zijn onze ‘lege’ panden niet uitermate geschikt voor de logistieke kant van webwinkels? Is inventarisatie en acquisitie hier niet juist op zijn plek? 2) De opkomst van de netwerkeconomie – het zijn vooral kleine bedrijven, samenwerkend in staat grote klussen te doen, die nog groeien. Dit rechtvaardigt gerichte inzet op de creatie van bedrijfsverzamelgebouwen. Wilt u voor deze 2 ontwikkelingen in uw programma 2013 ruimte bieden?

Op pagina 31 staat te lezen dat wij ook in 2013 weer een cultureel jaarverslag krijgen toegestuurd. Onze fractie vraagt zich in deze tijd af of het niet verstandiger is om 1 keer per 2 jaar een dergelijk verslag op te stellen. Dit scheelt ambtelijke inzet. Deelt u deze mening?

Op pagina 33 staat wederom beschreven dat Recreatie en Toerisme een speerpunt is voor de gemeente Noordenveld. Wij delen deze gedachte: deze sector zorgt voor lokale werkgelegenheid (de sector kent bovendien een sterk adaptief vermogen voor mensen met enige afstand tot de reguliere arbeidsmarkt) en stelt ons (nog beter) in staat te genieten van onze prachtige Noordenveldse natuur. Iets wat volgens onze fractie waarschijnlijk nogmaals bekrachtigd zal worden in de nieuwe Recreatienota. Wij zien echter een sterke bezuiniging op dit budget. Ook de specifieke reserve (p. 120) bevat nog slechts 15.000 Euro. Hoe rijmt u dit met uw, inmiddels uitgesproken, ambities?

Vorig jaar heeft u een bezuiniging van 500.000 Euro op het Beheer van de Openbare Ruimte ingezet. De (zichtbare) kwaliteit van onze openbare ruimte is er niet beter op geworden. Daarom zijn wij blij, bij een groeiend aantal mensen dat een bijstandsuitkering ontvangt, dat u een deel van de doelgroep WWB (p.35) wilt inzetten voor gemeentelijke taken, waarvan de uitvoering als gevolg van bezuinigingen onder druk komt te staan (denk aan het beheer van de openbare ruimte). Onze fractie ziet zelfs ook mogelijke financiële besparingen door deze inzet. Andere gemeente weten door deze werkwijze een paar ton te besparen om de kwaliteit van de openbare ruimte te bewaren. Hoeveel geld denkt u met deze werkwijze uit te sparen?

De ChristenUnie Noordenveld steunt het gedachtegoed om inwoners, naar ieders eigen mogelijkheden, verantwoordelijk te maken voor haar of zijn eigen inkomen. Werk zorgt er voor dat iedereen meedoet. Maar daar waar dit niet lukt, heeft ook onze gemeente de taak om daarbij te helpen. Het is een hele uitdaging om te wijzen op een eigen verantwoordelijkheid en tegelijk goed te willen omzien naar elkaar. Gezien de stijgende uitgaven verwacht onze veel van de werkgeversbenadering. U kunt daar, ondanks de vertraging in de invoering van de wet Werken naar Vermogen, naar onze mening niet snel genoeg mee klaar zijn en wij zien uit naar de behandeling ervan.

De gemeente hanteert bij de berekening van de rioolheffing en afvalstoffenheffing een rekenmethode van kostendekkendheid. De afgelopen jaren en voor komend jaar wordt echter uitgegaan van meer baten (inkomsten uit de heffingen) dan lasten (uitgaven door uitvoering). Uit de technische informatiesessie bleek dat de meeropbrengsten worden gestort in een vereffeningfonds, van waaruit u toekomstige uitgaven dekt. Het betreft gelden die direct gekoppeld zijn aan afdrachten van inwoners, verenigingen, instellingen en werkgevers. Kunt u daarom inzicht geven in het huidige en toekomstig verloop van dit fonds?

Deelt u de mening van de ChristenUnie dat als we met 1 structuurvisie (p. 45) toe kunnen daarnaar moet worden gestreefd? U schetst een stuk minder uitgaven op de post Ruimtelijke ordening voor het jaar 2013 (p. 46). Klopt onze conclusie dat de stapel achterstanden in herziening van bestemmingsplannen nu is weggewerkt? En dat door de ingezette actualisatie we geen leges meer mislopen? Wij hebben dit tijdens behandeling van de begroting 2012 ook al aangegeven. Vindt hier voldoende sturing op plaats? En waar vinden we de door de raad gewenste starterswoningen terug?

Er dient in een gemeente altijd ruimte zijn voor nieuw beleid. Niet mee kunnen bewegen met nieuwe ontwikkelingen betekent stilstand. En stilstand is achteruitgang. Op pagina 49 schetst u dat de post Nieuw beleid cumuleert van 100.000 Euro in 2012 tot 400.000 in het jaar 2015. Dat noemen wij wel een forse groei van de mogelijkheden t.o.v. van de huidige situatie. Voor de komende jaren vanaf 2013 wil de ChristenUnie daarom de vinger aan de pols houden als het gaat om de uitgaven voor Nieuw beleid. Wij zullen daarom elk jaar de voorstellen en de bijhorende budgetten wegen.

Weerstandvermogen

In de voorjaarsnota 2012 die door de raad is aangenomen valt op pagina 10 te lezen: “Er mag op grond van het vorengaande geconcludeerd worden dat de reservepositie van de gemeente Noordenveld in een beperkt aantal jaren fors is afgenomen, waarbij alle geïnventariseerde risico’s (paragraaf weerstandsvermogen) niet meer door de algemene reserve worden afgedekt. “U noemt in de begroting 2013 (p.63) het weerstandsvermogen net toereikend.Door ontschotting van de reserves en het vrij besteedbaar maken van de Essent-middelen weet u per 1 januari de stand van de algemene reserve (hoewel deze voor groot deel nog niet vrij aanwendbaar is) op te krikken tot het benodigde minimumniveau. Als wij dit niveau vergelijken met omliggende gemeenten, zoals in de stresstest uitgevoerd door onze accountant, komen wij tot de conclusie dat in verhouding tot andere gemeentes de gemeente Noordenveld een klein eigen vermogen kent. Door de ChristenUnie is tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota 2012 al aangegeven u hierdoor dubbel klem komt te staan. De algemene reserve is nodig om eventuele tegenvallers -en die zijn er altijd zo leert de geschiedenis- die voortkomen uit wel of niet goed ingeschatte risico’s, op te kunnen opvangen. Bovendien kunt u door de lage stand in de schatkist zelf ook nog weinig lenen en dus investeren, we hebben een kleinere financiële armslag gekregen. Opvulling van onze schatkist is wat de ChristenUnie betreft hard nodig om ook in de toekomst te kunnen blijven investeren in een leefbaar, groen, duurzaam, ondernemend en transparant Noordenveld. Vandaar ook ons pleidooi om uw eigen leidraad en bijbehorend stappenplan te blijven volgen.

Onze fractie heeft twijfels over de inschatting van de risico’s van de post Integraal HuisvestingsPlan (IHP) onderwijs (p.70). Onze fractie heeft kennis genomen van de demografische ontwikkelingen en het feit dat er bij de financieringsmodellen van de verschillende gebouwen ook verschillende boekwaarden zijn gebruikt. Bij de actualisatie van het IHP zal wat ons betreft goed worden bekeken. Wij vrezen voor een grote afschrijving waarvoor geen bestemmingsreserve of voorziening bestaat. Maar wellicht worden wij ook wel blij verrast door een aantal “stille reserves”. Hoe kijkt het college hier tegen aan?

Rentelast

We hebben in de afgelopen jaren naast het aankopen van grond (die voor een deel niet noodzakelijk waren voor de inmiddels bijgestelde plannen) ook sterk geïnvesteerd in onze voorzieningen (o.a. schoolgebouwen). Onze totale rentelasten bedragen jaarlijks 3.75 Miljoen Euro. Dit betreft 5,1% van onze totale exploitatie. Hoewel de rentestand op dit moment laag te noemen is en u werkt met actief geldbeheer op de korte termijnmarkt (waarvoor u overigens ook weer een risico voor moeten opnemen), stelt de ChristenUnie vast dat de rentelast als een molensteen om onze nek hangt. Wij verwachten van u dat u actief werkt aan het terugdringen van onze schuldpositie. Hoe wilt u deze last op korte en lange termijn terugdingen? Wij vragen derhalve van het college een aanpak schuldenproblematiek.

Grondbeleid

U schrijft in de begroting 2013: “Grondbeleid staat ten dienste van de realisatie van de ruimtelijke doelstellingen van de gemeente.” Inmiddels kunnen we ook stellen dat grondbeleid een doelstelling op zich zelf is geworden. We dienen de grondexploitaties in de grip te houden stelt onze accountant. U stelt voor bepaalde kavelprijzen te verlagen om uiteindelijk op korte termijn opbrengsten te genereren. Doen andere gemeenten dit ook? Gaat u dan uit van beter passend aanbod bij de lokale marktsituatie? Hoe kunt u dat bevestigen?

Wij hebben nog behoorlijk wat grond in portefeuille (al dan niet afgewaardeerd). De één zal dit potentieel tafelzilver noemen, de ander extra grote financiële risico’s. Wat volgens ons ontbreekt, is een proactief plan van aanpak voor de verkoop van deze gronden (in combinatie met gronden uit ‘overige voorraden’, zoals verspreidde gronden). Onze fractie wil u wijzen op 2 ontwikkelingen: stijgende agrarische grondprijzen vanwege toenemende mondiale voedselvraag en de snelheid die bij ruilverkaveling in en rondom Herinrichting Peize heeft plaatsgevonden. We dienen met boerenslimheid deze afzetmarkt nader te verkenen. Wilt u net als de ChristenUnie ook een proactieve aanpak?

Bedrijfsvoering

Onze fractie heeft al eerder complimenten gemaakt over de efficiencyslag die u in het kader van het verLEANen van de organisatie heeft doorgevoerd. Voor de plannen voor 2013 hebben wij wederom complimenten. Toch heeft onze fractie ook wel zorgen. Deze ontwikkelingen vragen namelijk ook veel van de medewerkers. Dit kan alleen indien er goede positieve werksfeer is, aandacht is voor plezier op het werk, er mogelijkheden zijn om je te kunnen blijven ontwikkelen. Wij zouden graag zien dat er onder de medewerkers in 2013 wordt gepeild hoe het de werkomstandigheden staat, zodat u beter in staat wordt gesteld strategisch personeelsbeleid te voeren. Deelt u deze mening?

Voorstellen vrije budgetruimte

Uit het feit dat u een beroep wilt doen op de Algemene Reserve ten bedrage van € 490.000 (pag.126) kunnen wij niet anders concluderen dan dat echte versterking van de reservepositie eigenlijk niet meer aan de orde is, u beperkt zich tot alweer een verschuiving (dit deed u in de begroting 2012 ook al). Wij begrijpen dat het lastig is om in deze tijd de reserves te versterken, maar dan heeft het ook niet zoveel zin een dergelijke doelstelling neer te schrijven.

Ten aanzien van het voorstel van het programmabureau Veenhuizen heeft onze fractie vooral moeite met de wijze van financiering. Hier had wat ons betreft 2 jaar geleden een voorziening voor moeten worden getroffen. Nu wordt de raad elk jaar geconfronteerd met de uitgaven vanuit de Algemene Reserve. Deelt u de mening van de ChristenUnie hierover? En bovendien wat zijn uw plannen ten aanzien van het programmabureau na 2014?

Onze fractie gaat voorlopig niet akkoord met de aankoop van de grond onder het 3^de gesticht. Onze fractie heeft gezien de risico’s op 24 juni 2009 een aantal voorwaarden gesteld ten aanzien van de aankoop van de gronden. De voorwaarden (aangereikt door de fractie van Gemeentebelangen, over o.a. tussenrapportage voor 1 oktober 2012 in de raad en in kaart gebrachte grondruilopties) zijn nog niet ingevuld. Bovendien vindt onze fractie het in deze tijd simpelweg niet gepast om gronden aan te kopen. Naar onze visie dient het College voor 1 maart 2013 eerst alle opties goed te onderzoeken.

Bezuinigingsvoorstellen

In de Voorjaarsnota 2012 werd het al aangekondigd. Er zullen extra voorstellen om de uitgaven van onze gemeente terug te dringen, bezuinigingen dus, moeten komen. Gezien de financiële situatie van de gemeente kunnen wij ons vinden in een (groot) aantal van uw heroverwegingen.  De heroverwegingen waar wij een toelichting op willen hebben alvorens deze definitief te kunnen beoordelen vindt u hieronder terug. Daarnaast wijzen een aantal voorstellen af.

U stelt dat twee gymzalen(p.134) dicht kunnen vanwege de geringe bezetting. Zijn er voor de betrokken scholen zalen beschikbaar gelegen binnen de (landelijk) gestelde eis van 1 km hemelsbreed afstand van de school?

U wilt de sportvelden privatiseren en het beheer deels overdragen aan de sportverenigingen (p.134). De ChristenUnie vindt goede voorzieningen voor sport en ontspanning belangrijk. Uit de inspraakreactie op 17 oktober 2012 bleek dat de (buiten)sportverenigingen bereid zijn om samen na te denken over oplossingen, maar ze willen wel meer tijd. Zij stelden verder voor om voor 2013 een inspanningsverplichting op zich te nemen van 30.000 Euro (de voorgestelde bezuiniging) en te willen overleggen over de komende jaren. Onze fractie kan zich vinden in deze lijn. Wat ons betreft pakt het college deze uitgestoken hand met twee handen aan.

Wij kunnen ons ten dele vinden in de afbouw aan subsidies aan culturele instellingen. Hier mag wat de ChristenUnie betreft ook steeds meer gestuurd worden op subsidieonafhankelijkheid. Zo willen wij ook graag kijken naar het verzoek van Stichting Mensinge voor een bijdrage aan het filmhuis. Een dergelijke activiteit dient inkomsten te generen. Naar ons idee dient eerst een goed businessplan onder een dergelijk verzoek te liggen alvorens daartoe te kunnen besluiten.

Wij kunnen het standpunt van het college volgen als zij stelt dat samenwerking tussen de culturele instellingen kan zorg dragen voor een efficiencyslag. Echter, wat ontbreekt, is een duidelijk afwegingskader van waaruit deze bezuiniging kan worden gerechtvaardigd. De consequenties van de bezuiniging zijn niet goed in beeld gebracht. Waar zijn volgens u de gevolgen van de bezuinigingen bij de culturele instellingen? Op 17 oktober noemde mevrouw Lokin van museum Kinderwereld een verschil in benadering van de verschillende Toeristische Informatie Punten (TIP) in Noordenveld. Klopt dit?

Wat op 17 oktober 2012 de ChristenUnie ook duidelijk is geworden, is dat stichting Noordermaat en stichting Welzijn in Noordenveld (WiN) mogelijkheden voor vergaande samenwerking zien. Hierdoor zijn volgens ons efficiencyslagen te maken in ons welzijnswerk zonder dat het ten koste gaat van de dienstverlening. Wat volgens de ChristenUnie ontbreekt in dit kader zijn nog steeds heldere (door de raad onderschreven) afspraken tussen de welzijnsorganisaties en de gemeente Noordenveld. Dit maakt het lastig om de voorgestelde bezuinigingen op dit moment goed te kunnen afwegen. De ontwikkeling van de Noordenveldwerker wordt door Noordermaat en WiN als een positieve ontwikkeling (en manier van werken) gezien. Dit vindt de ChristenUnie ook. In het kader van de aanstaande decentralisaties (Jeugdzorg, AWBZ, WWnV) moet wel goed worden gekeken welke verantwoordelijkheid voor regie en uitvoering nu precies waar komt te liggen zonder daar nu al op voor te sorteren (het betreft immers een wettelijke taak – vanwege o.a. privacyaspecten). De inspraakreactie stelde een taakstellende bezuiniging voor (om er bij de voorjaarsnota 2013 op terug te komen) en zo ook meer tijd te hebben om tot betere afspraken te komen. Deze lijn kan de ChristenUnie zich voorstellen. Hoe kijkt het college tegen dit voorstel aan?

Onze fractie steunt het bezuinigingsvoorstel ten aanzien van het leerlingenvervoer niet. Hoewel onze fractie bepaalde gedachten achter ‘De Kanteling’ onderschrijft vindt onze fractie dat onze zorgplicht voor deze groep leerlingen zwaarder weegt. Deze groep van leerlingen gaat niet naar het speciaal onderwijs omdat ze dat graag wil. Zij gaat hier naar toe omdat zij beter op hun plek zijn en zich dus beter kunnen ontplooien. Dit betreft 10 leerlingen waarvan de ouders wellicht ook kinderen op een andere school hebben. Het ‘taxibusjes’ dat nu ’s ochtends komt voorrijden, zorgt juist voor rust en regelmaat in de levens van deze kinderen. Hoewel meer gemeenten de minimumafstand hebben verhoogd, verzoekt onze fractie af te zien van deze bezuiniging.

In de personele sfeer doet u een aantal bezuinigingvoorstellen (o.a. omvang personeelsbestand, subsidie PV, kerstpakketten). Ook de ChristenUnie is voorstander van een kleine, maar sterke overheid (op de achtergrond als het kan, maar rechtvaardig en barmhartig optredend als het moet). De taken die ons op afkomen (o.a. door decentralisaties) leiden tot de vraag of wij wel een goede discussie (als raad) hebben gevoerd over het kwaliteitsniveau en de daarbij behorende personele capaciteit. Wij volgen de lijn van het college, maar vragen u om wel aan de bel te trekken als u denkt dat er sprake is van niet langer houdbare situatie. We kunnen ons voorstellen dat we allemaal als raad, college en ambtenaren de broekriem moeten aanhalen in deze tijd, getuige ook de voorstellen die daarop voorliggen. Wij vinden dat werkgever en werknemer een relatie hebben, waarin geven en nemen centraal staat. Het verminderen van secundaire beloningsmethodieken kan leiden tot verminderde inzet. Onze fractie pleit voor een versoberd gestapeld budget dat door de organisatie ‘vrij ‘ kan worden aangewend voor verschillende doeleinden (kerstpakketten, veldpost, personeelsvereniging).

Het stimuleren van particulier initiatief staat hoog bij de gemeente Noordenveld in het vaandel. Door particuliere initiatieven te stimuleren kan soms een grote multiplier van gemeentelijke inzet worden behaald (zoals ook door de Stichting Over-Leven onlangs werd gepresenteerd). De vermindering van het budget ‘incidentele subsidies’ vindt daarom onze goedkeuring niet.

 In deze lijn van denken moet onzes inziens ook de initiatieven van verenigingen die de relaties met partnergemeenten onderhouden worden bezien. Met weinig worden goede relatie in stand gehouden en een heleboel activiteiten georganiseerd(zoals bv. Stichting Norg ontmoet Sögel en Stichting Oost-West contacten). Wat de ChristenUnie betreft kan de lijn van 1 van insprekers worden gevolgd: goed relatiebeheer is een taak van plaatselijke comités, afbouwen subsidie kan, ombouwen naar projectsubsidie. Deelt het college deze lijn?

Ten aanzien van de openingstijden van het gemeentehuis wachten wij eerst het voorstel van het college af. Hierbij zullen wij vooral letten op de inventarisatie van de behoefte bij onze inwoners.

Ten aanzien van de bezuiniging ICO/Muziekscholen vanaf 2014 verwachten wij eerst meer informatie te krijgen over de huidige afspraken die met ICO zijn overeengkomen.

In het bestuursakkoord staat het volgende uitgangspunt: “ Wij streven er naar om de voorzieningen in de WMO voor iedereen bereikbaar te houden op het huidige niveau”. U doet echter een heel aantal voorstellen, die het huidige niveau ondermijnen. Dit schrijnt des te meer als we constateren dat u de WMO reserve wilt afromen. Wij blijven hier moeite mee houden, omdat we nog steeds (ondanks toezeggingen) voor de begrotingsbehandeling een WMO-beleidsplan zouden hebben, dat de kaders zou bevatten van waaruit we keuzes moeten maken. U stelt deze afroming zelfs structureel voor. Hoe kan dat nu als er nog geen nieuw perspectief ligt? Er liggen nu weer een aantal keuzes voor die wij als ChristenUnie graag vanuit een toekomstperspectief hadden willen bekijken. Tijdens de behandeling van de begroting 2012 gaf onze fractie aan grote moeite te hebben met de bezuiniging van € 125.000 op de vervoersmogelijkheden in het kader van de WMO. Deze is onlangs geëffectueerd door het college. En opnieuw voorstellen die de WMO raken, dit terwijl u zulke goede woorden spreekt over serieuze aandacht voor de kwetsbaren. Onze fractie vindt het afromen van de reserve lastig te rijmen met de bezuinigingen. Echter gezien de financiële situatie kunnen wij er voor 2013 mee instemmen.

Bij het ondersteunen van mensen in de Huishoudelijke verzorging kiest u voor verlaging van het tarief voor huishoudelijk hulp 1. Dit is landelijk geregeld in een aangepast wetsartikel in de WMO. Onze fractie vindt het lastig om deze bezuiniging te steunen omdat de consequenties ervan bij de mensen thuis niet goed te overzien is. Er liggen (wellicht) goede afspraken tussen hulpbehoevende en hulpgevende die door deze maatregelen worden getroffen. Aan de andere kant: indien er landelijk voorstellen voor tarieven worden gedaan dan dienen wij deze te volgen. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat de keuzevrijheid van onze inwoners in zorgaanbieder niet wordt belemmerd door deze wijziging. Hebt u hier zicht op? Ten aanzien het loslaten van de klassenindeling lijkt het onze fractie logisch dat verrekening plaatsvindt op dat werkelijk gemaakte uren.

U stelt voor om een generieke eigen bijdrage te vragen voor scootmobielen (p.141). Onze fractie is hiermee niet akkoord. Hoewel wij uw lijn kunnen volgen om voor deze (soms weinig gebruikte) scootmobielen te werken met een eigen bijdrage, wil onze fractie u wijzen op de mogelijkheid om een inkomensafhankelijke eigen bijdrage (eventueel oplopend tot de kostprijs) te vragen voor deze scootmobielen. Daarnaast willen wij u voorstellen om net als bij de DUOfiets te komen met een aantal scootmobielen op ‘strategische’ plaatsen. De uitleeninfrastructuur is hiervoor inmiddels geregeld. Deelt de college de lijn van deze suggesties?

Ons voorstel is om voor de griffieondersteuning bezuiniging voor 50% op te nemen. 4,5 uur per week minder levert een structurele besparing van 5.500 Euro op.

Dekkingsvoorstellen ChristenUnie Noordenveld

Wij willen u graag nog wat suggesties meegeven dit om onze ‘geschoten gaten’ hier boven omschreven te dichten en tweede om onze financiële positie te verstevigen. Als ChristenUnie vinden wij dit onze verantwoordelijkheid. Daarom heeft de ChristenUnie Noordenveld in een eerder stadium al een aantal bezuinigingsideeën voorgesteld.

Allereerst wijzen wij voorlopig de aankoop van de gronden onder het 3^de gesticht af. 296.000 Euro.

Ten tweede zien wij mogelijkheden om middels de BOR-jobs 50.000 tot 100.000 Euro te besparen.

Wij juichen uw initiatief om tot mogelijke samenwerkingsverbanden te komen toe (zoals bij de back-officefuncties) mits er voor gewaakt wordt dat het niet verwordt tot een Gemeenschappelijke Regeling, waar de Raad hoegenaamd geen invloed op heeft. Daar hebben we naar ons beeld er al te veel van. Wij wijzen u op de mogelijkheid om samen te werken als het gaat om de beroep- en bezwaarcommissie. Een systeem waarbij de gemeenteambtenaren de commissie in een andere gemeente vormen en vice versa. Hierdoor kunnen hogere kosten van externe leden bespaard worden en is er bovendien sprake van leerervaringen voor de betrokken ambtenaren.

Is het mogelijk om geld van de kunstbudgetregeling (1%)voor overheidsinvesteringen te gebruiken voor ‘kunstige’ speeltoestellen die worden aangeschaft in de uitvoering van het speelbeleidsplan ‘Buiten spelen in Noordenveld’? Dit naar een idee van CDA-fractie in de gemeente Tynaarlo. Zo slaat u twee vliegen in 1 klap (cultuuragenda en speelvoorzieningen).

Uit de lijst met bezuinigingsvoorstellen die op 6 september aan ons werden gepresenteerd willen wij een aantal zaken over het voetlicht brengen:

-          U bezuinigt niet op Museum Veenhuizen en wel op andere museale instellingen. Wat ons betreft gelijke monniken, gelijke kappen.

-          Invoering precariobelasting. Indien een partij bij het uitvoeren van commerciële activiteiten gebruik maakt van voor openbare dienst bestemde gemeentegrond, dan vindt de ChristenUnie het niet meer dan logisch dat hier een vergoeding tegenover staat.

-          Kosten onderwijsdag. Naar ons idee is dit onderdeel van lumpsum financiering van het onderwijs.

In de lijst van 6 september staat ook de mogelijkheid om toeristenbelasting te verdubbelen. Naar ons inzien is dit, als dit in overleg met en ten goede komt van de recreatiesector bespreekbaar.

Verder noemt u de mogelijkheid om aan de slag te gaan met de invoer van volume/frequentie-systeem voor afvalinzameling. Dit zou, naast beter gescheiden afvalstromen (wat goed is voor het milieu en ons milieubewustzijn) een besparing voor onze inwoners van 200.000 Euro kunnen betekenen. Hoewel dit minder inkomsten oplevert, ziet onze fractie niet in waarom niet alvast aan gewerkt kan worden. U prognosticeert immers in de toekomst nog verdere lastenverzwaringen.

Verder heeft de ChristenUnie een aantal suggesties gedaan, die wat ons betreft wel dienen te worden geëffectueerd, we noemen:

-          Het voorstel ten aanzien van de bundeling gemeentelijke gebouwen onder 1 WOZ-object om zo energiebelasting te verlagen. De gemeente Rotterdam bespaarde zo enkele miljoen Euro’s;

-          Koppeling restwarmtebronnen aan zwembaden om energielasten te verlagen (onderzoek in 2013). Zo gebruikt het zwembad in Doezum een houtkachel en in Beilen gebruikt het zwembad restwarmte van een melkfabriek;

-          Geen verlichting ’s nachts (na 23.30 uur) van ‘bijzondere’ gebouwen en kunstwerken. Een tijdschakelaar kan al gauw enkele honderden tot duizenden Euro’s structureel besparen;

-          Voer proactief beleid op verkoop snippergroen (dit verhoogt ook de WOZ-waarde en er is minder openbaar groen te onderhouden) en verhoog de huidige verkoopprijs;

-          Laat rotondes/afgebakende stukken openbaar groen onderhouden en inrichten door Hoveniers, met een reclame-uiting als tegenprestatie. Pas het welstandbeleid hier op aan;

-          Laat kunstwerken adopteren door bedrijven (zie voor de noodzak hiervan ook de post onderhoud kunstwerken in begroting 2013).

Belastingvoorstellen

U geeft voor een zeer fors bedrag heroverwegingen van bestaand beleid aan. Desondanks ontkomt u er wederom niet aan om ook voor te stellen de OZB fors te verhogen. Het is goed om (wederom) te constateren dat de algemene gemeentelijke belastingdruk beperkt blijft. U schrijft dat u de stijging van de totale lastendruk zoveel mogelijk binnen het inflatiepercentage wil houden en ernaar streeft om in de toekomst de stijgingen te beperken. Door onze lokale lastendruk te vergelijken met andere gemeenten wordt het beeld geschetst dat Noordenveld aan de lage kant zit. Dit is echter een lokale verantwoordelijkheid en het laat onverlet dat de stijging van de OZB belasting, een maatregel die elke vastgoedbezitter en gebruiker in Noordenveld treft, stevig te noemen is. We kunnen met deze stijging akkoord gaan omdat het wat ons betreft, naast de heroverwegingen, door deze lastendrukverhoging mogelijk is onze financiële positie te verstevigen. Opgemerkt moet worden dat het voor onze fractie geen vanzelfsprekende zaak is om voor de komende jaren deze verhoging te blijven door voeren.

Meerjarenperspectief

Meer met minder! Het college voert - over het algemeen - een terughoudend financieel beleid en anticipeert op minder inkomsten. Dat is heel verstandig, want ons financiële toekomstperspectief is alles behalve rooskleurig en bovendien onzeker, doordat er nog onduidelijkheid is over een aantal Rijksbezuinigingen en decentralisaties. Onze welgemeende complimenten dus voor dit financiële huiswerk van het college. Het getuigt van moed en durf om in het meerjarenperspectief rekening te houden m et toekomstige bezuinigingen vanuit Den Haag op decentrale overheden (uw verwachting i s 1 Miljoen per jaar vanaf 2013). Het Meerjarenperspectief is zo ingericht dat de toekomst er wat ‘rooskleuriger’ uitziet. We wachten af wat er komt, maar zien wel dat u een doel heeft om ook om langere termijn de financiële armslag van de gemeente weer te vergroten. Dit past in door u gewenste stappenplan (genoemd aan het begin van onze beschouwing).

Er zijn wat ons fractie betreft nog wel aantal onzekerheden.  Zo kunnen de voorstellen met betrekking de Brinkhof, Bibliotheken en WMO-reserve in ander daglicht komen te staan, indien de daartoe op te stellen beleidsplannen aanleiding voor geven. Daarnaast lopen er onderzoeken naar het Zwembad De Hullen en de Brandweerpost Peize. We zullen( en willen graag) hier tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota 2013 op terug komen en vanuit onze dienstbare en duurzame principes keuzes maken. Als het gaat om deze dienstbaarheid en duurzaamheid zijn wij van HARTE eens met uw keuze om het minimabeleid en de categorale bijstand van de gemeente Noordenveld niet verder aan te passen.

Denk- en doe-richtingen

De uitdaging is, zoals door onze fractie ook gesteld tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota 2012, voor onze gemeente om meer te doen met minder geld. Dit betekent ook meer initiatief vanuit inwoners, verenigingen, instellingen en bedrijven en minder vanuit de overheid. Een goed voorbeeld daarvan in de mogelijke nieuwe MFA in Een. Maar ook uit verschillende inspraakreacties op de conceptbegroting 2013 blijkt er een bereidheid is om vooruit en mee te denken. Wat de ChristenUnie betreft is dit een overtuiging, waar dienstbaar naar gehandeld kan worden.

Meer doen met minder geld betekent ook het wijzen op eigen verantwoordelijkheid. De ChristenUnie ondersteunt dit gedachtegoed. Maar alleen met het wijzen op eigen verantwoordelijkheid kom je er niet. Een ieder moet in staat worden gesteld eigen verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Er dient dus sprake te zijn van het geven van verantwoordelijkheid. Een Geven met twee handen, recht in ogen kijkend, afsluitend met een korte Drentse knik van bevestiging. Wat de ChristenUnie betreft is dit een overtuiging, waar dienstbaar naar gehandeld kan worden.

Meer doen met minder geld is ook ingegeven door de verwachte bevolkingsontwikkeling van onze gemeente. Het is de eerste begroting waar een paragraaf demografische ontwikkelingen is opgenomen. De ChristenUnie onderkent het belang om deze nieuwe integrale ontwikkeling te verweven in de ideeën, plannen, beleidsterreinen, etc. Wat de ChristenUnie betreft is dit een overtuiging, waar duurzaam naar gehandeld kan worden

Meer doen met minder geld lukt alleen je onderkent dat Noordenveld een plek is in een grotere regio, zoals de regio Gronigen-Assen. Duidelijke positionering in deze regio kan (nieuwe) samenwerkingsverbanden duidelijk maken. Van samenwerken straalt alleen kracht uit als de bereidheid en overtuiging is om te willen samenwerken. Samenwerken zal steeds belangrijker worden, zonder daar eigen bestuurlijke autonomie voor te hoeven in te leveren. Samen werken is immers wat anders dan samen voegen. Wat de ChristenUnie betreft is dit een overtuiging, waar duurzaam naar gehandeld kan worden

Slot

De ChristenUnie wenst de ambtelijke organisatie, leden van de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Wethouders veel vreugde en passie toe bij het uitvoeren van hun taken voor onze mooie gemeente Noordenveld. Wij geloven dat de zegen van God daarbij onmisbaar is. Daarom bidden wij voor ons en voor u allen om wijsheid en om Gods zegen bij het werk dat wij voor deze gemeente mogen verrichten.

Namens de fractie van ChristenUnie Noordenveld,

Jeroen Westendorp