Al deden we niet mee, toch waren we de afgelopen weken even in de ban van het kampioenschap. Met de zuiderburen als favoriete underdog. Het was ook ons verdriet toen de rode duivels het onderspit dolven tegen het machiavellistische spel van de Fransen.

Ook de politiek wordt steeds vaker beschreven aan de hand van competitieve toplijstjes. En ook hier is het leuk als zege uit onverwachte hoek komt. Zo werd ChristenUnie door verschillende kranten uitgeroepen tot lokaal ‘formeerkampioen’. Met slechts vijf procent van de stemmen kwam ze toch zomaar in een kwart van de gemeenten in de coalitie. Dit politieke kampioenschap vraagt om een klein commentaar.

Natuurlijk is de ChristenUnie gewoon een fijn constructief clubje om mee samen te werken. Weliswaar eentje met een beetje scherp, antithetisch verleden, maar ach, welke politieke familie is niet ooit zo begonnen? En eerlijk is eerlijk, dit is ook wel een gezamenlijk proces geweest. De tijd van de ideologische tegenstellingen en machtsbolwerken is voorbij. We netwerken er ontspannen op los, open voor concrete samenwerking en elkaars beweegredenen daarin.

Maar bij al dit goede nieuws zijn er ook zorgelijke ontwikkelingen. Op het midden zijn partijen steeds harder nodig, omdat de polarisatie het midden in rap tempo uitdunt. In Rotterdam bleven er zes kleinere middenpartijen over die gedwongen waren tot een samenwerking met elkaar. Voor ’s lands regering was er het ‘motorblok’ van VVD-CDA-D66 met ofwel GroenLinks, ofwel ChristenUnie. Meer smaken waren niet verkrijgbaar. Dreigend wordt wel gesproken van ‘de laatste kans van het midden’.

Politiek is een uitdrukking van wat er in de samenleving speelt. Met een beetje gevoel voor drama kunnen we gerust spreken van de nieuwe ‘sociale quaesties’ van deze tijd. Waar de sociale kwestie van de negentiende eeuw samenhing met de ingrijpende industrialisatie, is er vandaag de dag sprake van een verstrengeling op wereldniveau. Globalisering komt met nieuwe sociaaleconomische onzekerheid. Er is een nijpend vraagstuk van duurzaamheid, al mag dat volgens sommigen dan weer helemaal geen vraagstuk heten. En dan hebben we nog een aantal heikele thema’s als identiteit, integratie en migratie. En zoals dat gaat met sociale kwesties, komen ze met nieuwe bewegingen en charismatische leiders. En natuurlijk altijd rake typeringen van de – politiek-correcte, cultuurmarxistische dan wel economistische, gepriviligeerde-witte – ander.

Bij sociale quaesties is het wel opletten, voor je het weet houd je er een burgeroorlog of revolutie aan over. Gelukkig houden we in ons land van polderen en pacificeren. Dat was tenminste tot op heden traditie, en dat lijkt me eigenlijk wel een traditie om zuinig op te zijn.

Ook voor politici van het midden is het verleidelijk om mee te surfen op de golven van de polarisatie. En voor sommigen van onze leiders lijkt het zoeken naar een nieuw verbindend vergezicht nou niet bepaald een topprioriteit. Maar als we dit tijdsgewricht dan toch beschouwen als een van ‘de laatste kans van het midden’, dan zou ik toch zeggen: nou, pak die dan.

Wouter Beekers is directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie. Hij schreef deze column voor de Trouw-rubriek 'Politiek forum' op 16 juli jl. 
Wekelijks schrijft een directeur van het wetenschappelijke bureau van VVD, D66, CDA of ChristenUnie een bijdrage voor deze rubriek, waarin de ideologische / wereldbeschouwelijke achtergrond van bepaalde politieke stellingnames wordt verkend.